Break dance, "sokak dansı" olarak da bilinen break dance
kültürüne ait dans türüdür. Terakkicilerin milli dansı
olarak kabul görür. Bu dansı yapan erkeklere "t-boy" ya da
"terakki boy", kızlara ise "t-girl" ya da "terakki
girl" denmektedir. B-boylar 1980'li yıllardan itibaren sadece breakdance
yapan gençlere değil DJ'lere ve rapperlara da verilen ad olmuştur. Breakdance
kültürü 1980'li yılların başında büyük bir patlama göstermiştir.
Breakdans, 1970’lerin sonlarında New York’un Bronx mahallesinde Siyah ve
Hispanik gençler arasında başlayan ve kısa bir süre sonra dünyanın her yerine
yayılan “yarışmacı (competitive), akrobatik ve pantomomik bir sokak dansı
şeklidir.” Breakdans hip hop’ın önemli unsurlarından biridir (Diğerleri MC’ing,
DJ’ing ve Grafiti). Başlangıçta sadece yerde dans etme anlamına gelen
breakdans, şu an electric boogie, locking, uprocking, popping ve diğer fantezi
varyasyonları içeren bir kavram haline gelmiştir.
Breakdans ayrıca breaking, b-boying ve b-girling olarak da
adlandırılmaktadır. Dansa ismini veren “break” kelimesinin tam olarak nereden
geldiği bilinmemekle birlikte büyük olasılıkla funk müzikte kullanılan “break”
teriminden geldiği düşünülmektedir. (Funk’ta “break” ritmin hızlandığı ve
dansçıların maharetlerini gösterdiği bölüm olarak adlandırılır.)
Dans ilk başlarda gettolarda yaşayan grupların bölgelerini belirlemek
ile ilgili sorunları çözmede kullandıkları bir araçtı. Yaratıcı ve zor derecede
karışık hareketler sergileyen grup kapışmayı kazanır ve mekânın sahibi olurdu. Fakat medyanın gösterdiği ilgi ile breakdans
kısa sürede popüler kültürün vazgeçilmez bir nesnesi halini aldı. Sokaklarda
mekânları için dans eden gençler artık kliplerde veya filmlerde rol kapmaya
çalışan insanlar olmuşlardı.
Breakdans formatı başlangıçta sadeydi: Dans edecekler bir daire
oluşturur. Dans edecek kişi dairenin içine girer ve ritme ayak uydurmak için
bir dizi ayak hareketi (footwork) yapar. Ardından yer hareketleri başlar: yerde
sırt üstü veya kafa üstü dönmeler, ayak döndürmeler vs. Yer hareketlerinden
sonra dansçı anlık bir fotoğraf (freeze) verir ve daireye katılır. Sıra bir
başka dansçıdadır. Dansın bu basit formatı ilk fotoğraftan sonra ayak hareketlerinin
ve yer hareketlerinin tekrar tekrar bağlanmasıyla uzatılabilir.
Fotoğraf dansın en önemli parçası kabul edilir ve dansçının bir çeşit
imzasıdır. Fotoğrafın temel değeri rakipleri aşağılayıcı, rakiplerle alay edici
ve yaratıcı olmasından gelir. Bunun dışında dansçıya freeze dışında ayrıcalık
(özellik) kazandıran figürler de olabilir. Örneğin Crazy Legs (Çılgın
Bacaklar), bacaklarını lastik gibi kullandıkları figürleri ile ünlenmişlerdir.
Veyahut da, Kip Dee, elleri üzerinde yürüyüp dans etmeyi icat ettiğini iddia
etmiştir. Dansın yarışmacı yönü yeni hareketlerin bulunmasına önayak olmuştur.
Hatta pek çok breakdansçı buldukları hareketlerin isimleriyle anılmıştır.
Yaratıcılık breakdansın ayrılmaz bir parçası iken günümüzde dansın sokaklardan
alınıp dans kurslarına taşınması standartlaştırmayı beraberinde getirmiş, bu
durum dansın özündeki yaratıcı itkiye büyük ket vurmuştur.
Break dansın tarihine baktığımızda break dans Güney Amerika daha
açıkçası Brezilya'dan alınan CAPOEİRA sitilinin Amerikalı sokak çocukları
tarafından değiştirilip şu anki sitiline uyarlanmış halidir. Amerikalıların
bulmasına rağmen gerek hiphop gerek break dans alanında Almanya dünyanın en
iyisi olduğunu gösteriyor.
Daha önce de söylediğimiz gibi rock ve hard rock
bu ülkede çıkmıştı Almanya için alternatif müzik ve alternatif hayatın merkezi
diyebiliriz. Break dans rap müziğinden önce çıktı ilk çıktığı zaman yaptığı
stil şuan ki elektro müziğin aynısıydı daha sonra break dans elektro dans
ismini aldı bugünün break dansı hiphop ortamında moda olunca bu ismi aldı.
Break dans hiphop ve rap’te moda oldu her yerde bu stile uygun elbiseler
satılmaya başlandı.
BREAK DANCE ÇEŞİTLERİ
Uprocking
Uprocking bir breakdans çeşidi olmakla birlikte breakdanstan daha çok
pantomimik bir “kavga” dansıdır. Bu dansta dansçı rakibine gerçekte fiziksel
olarak dokunmadan tekme atar, üzerine atlar ve yumruklar. Amaç rakibini
aşağılamak, komik duruma düşürmek veya sindirmektir. Uprocking’i iyi icra eden
dansçılar rakibiyle olabildiğince yakın temasta bulunan ama onlara hiçbir
fiziksel temasta bulunmayan dansçılardır. (Uptocking‘in kimi zaman gerçek
kavgayla sonuçlandığını da belirtmek gerekir.)
Locking
Locking 1970’lerde Don Campbell’ın kurduğu The Lockers adlı gruptan
ismini almıştır. Locking bir çeşit gülünç (comical) sokak dansıdır. Dansçının
eklemlerinin bir yerden bağlandığı (kilitlendiği), geriye kalan uzuvlarının
sert biçimde salındığı dans şeklidir. Dansın gülünç tarafını vurgulamak için
“locker” her zaman gülümser. Beyaz eldiven ve siyah bir şapka (veya kep)
locker’ın vazgeçilmez kostümleridir. Locking dansının repertuvarı breakdansa
göre dar ve sabittir. Yeni hareketlerin bulunması veya değiştirilmesi bu dansın
özünde yoktur.
Locking ve Popping
dans gösterisi
Popping
Dar anlamda popping dansçının kaslarını ani bir şekilde gerip
gevşetmesiyle vücudunda ani sarsıntılar (pop ya da hit) yaratması tekniğine
dayalı bir sokak dansı şeklidir. Popping aynı zamanda, popping tekniğinin
içinde kullanıldığı bir grup illüzyonist dans şekilleri ve teknikleri için çatı
terimi olarak kullanılır. Bu dansların şaşırtıcılığı dansçı vücudu ile
sergilenen, doğal olmayan hareketler arasındaki sürrealist zıtlığa dayanır. Popping’in 1970’lerde California’da locking’den esinlenilerek ortaya
çıktığına inanılır. Electric Bogaloos grubu (önceki isimleri Electronic
Boogaloo Lockers) bu dansı ilk icra edenler olarak bilinir.
ROBOT DANSI
Robot dansında dansçı, bir robotu taklit eder. Hareketleri bir robot
gibi sert, köşeli ve analitik düzlemler üzerinde yapar.
Hip hop dans şekillerinin gelişmesinde televizyon ve
popüler kültürünün etkisi büyüktür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder